Lekcja 70:
Rodzajnik określony i nieokreślony
W dzisiejszej lekcji poznamy różnicę między rodzajnikami w języku niemieckim.
1.
W języku niemieckim występuje
- rodzajnik określony - der, die, das;
- oraz nieokreślony - ein, eine;
Rodzajnika określonego używa się, mówiąc o kimś lub o czymś już znanym albo występującym raz np. w nazwach własnych. Spełnia też czasami funkcje zaimka wskazującego
r. męski r.żeński r. nijaki l. mn
Nominativ (mianownik) der die das die
Genitiv (dopełniacz) des der des der
Dativ (celownik) dem der dem den
Akkusativ (biernik) den die das die
Rodzajnik nieokreślony jest używany, kiedy mówimy o kimś lub czymś nieznanym, czego nie możemy wskazać konkretnie, wspomnianym po raz pierwszy
r. męski r.żeński r. nijaki l. mn
Nominativ (mianownik) ein eine ein -
Genitiv (dopełniacz) eines einer eines -
Dativ (celownik) einem eines einem -
Akkusativ (biernik) einen eine ein -
Sie arbeitet in einem Krankenhaus - Ona pracuje w szpitalu. (bliżej nieokreślonym, "jakimś tam" szpitalu)
Sie arbietet in dem Krankenhaus in der Jasmistraße. - Ona pracuje w szpitalu na ulicy Jaśminowej. (w konkretnym szpitalu)
Die Arbeitsstele ist frei. - (To) stanowisko pracy jest wolne.
Er kauft Zigarette in einem Kiosk. - On kupuje papierosy w kiosku. (nie wiadomo, w którym dokładnie, po prostu jakimśtam kiosku)
Er kauft Zigarette in dem Kiosk an der Ecke. - On kupuje papierosy w kiosku na rogu. (wiadomo, o który dokładnie kiosk chodzi, można wskazać go konkretnie)
Ich muss einen Lippenstift kaufen. - Muszę kupić pomadkę (nie wiem jeszcze jaką, po prostu pomadkę)
Der Lippenstift ist zu teuer. - Pomadka jest za droga. (mam na myśli konkretną pomadkę, nie wszystkie ogólnie)
Die Titanic ging im Jahre 1912 unter. - Titanic zatonął w 1912 roku. ( Nazwa własna, jest jeden Titanic)
Die berühmste Sehenswürdigkeit in Italien ist der Schiefe Turm von Pisa - Najbardziej znaną atrakcją turystyczną we Włoszech jest Krzywa Wieża w Pizie. (również nazwa własna, nie ma drugiej wieży o tej samej nazwie)
Rodzajnik określony mają też rzeczowniki z przymiotnikami w stopniu najwyższym.
Peter ist der klugste Junge in unserer Schule. - Peter to najmądrzejszy chłopak w naszej szkole.
Die beste Freundin meiner Tochter heißt Ursula Meier. - Najlepsza przyjaciółka mojej córki nazywa się Ursula Meier.
2. Przykładowe zdania:
- Er kauft Zigaretten in einem Kiosk. - On kupuje papierosy w kiosku.
- Sie arbeitet in dem Krankenhaus an der Ecke. - Ona pracuje w szpitalu na rogu.
- Sie arbeitet in einem Krankenhaus. - Ona pracuje w szpitalu.
- Der Zug fährt von einem Bahnhof ab. - Pociąg odjeżdża z dworca.
- Der Zug fährt von dem Hauptbahnhof ab. - Pociąg odjeżdża z dworca głównego.
- Ich muss einen Lippenstift kaufen. - Muszę kupić pomadkę.
- Der Lippenstift ist viel zu teuer. - Pomadka jest za droga.
- Ich muss Ihnen das Hemd bügeln, bevor Sie es anziehen. - Muszę wyprasować Panu koszulę zanim ją Pan założy.
- Ich muss ein Hemd bügeln. - Muszę wyprasować koszulę.
- Ich knöpfe die Jacke zu. - Zapinam kurtkę.
- Da liegt eine Jacke. - Tam leży kurtka.
- Ich kaufe ein Auto. - Kupuję samochód.
- Da steht das Auto meiner Cousine. - Tam stoi samochód mojej kuzynki.