Poradnik

Przegląd najważniejszych świąt w Niemczech
Odkrywanie zupełnie innych zwyczajów, a także wyszukiwanie różnic w tradycjach świątecznych Niemiec i Polski jest doskonałą okazją by dogłębniej poznać Naszego zachodniego sąsiada.
Święta w Niemczech można podzielić na kilka rodzai według terminu ich występowania:
-święta ruchome
-święta stałe
-szczególne dni.
Święta ruchome, czyli takie które wypadają w różne dni w ciągu roku:
* Rosenmontag -tzw. "różany poniedziałek" wypada w ostatni dzień karnawału. Jest to zawsze ostatni poniedziałek przed środą popielcową. W ten dzień odbywają się pochody karnawałowe. Nazwa pochodzi pierwotnie od czwrtego poniedziałku po karnawale, przypadający po czwartej niedzieli Wielkiego Postu. Niedziela ta została nazwana Rosensonntag, gdyż tego dnia papież w XI wieku błogosławił złotą różę i wręczał ją zasłużonej osobie. Obecnie w miastach np. Kolonia czy Düsseldorf organizowane są pochody uliczne, które są ogromnym widowiskiem. Przez misato idzie parada z ozdobionych samochodów, przebranych postaci, dzieciom rzuca się słodycze i inne małe upominki.
* Faschingsdienstag – mający miejsce w ostatni wtorek karnawału i odpowiadający polskim ostatkom. Jest to dzień po Rosenmontag. Przygotowuje do Wielkiego Postu.
* Aschermittwoch – Środa Popielcowa. Podobnie jak w Polsce rozpoczyna 40-dniowy okres postu. Jest dniem modlitwy, skupienia i refleksji. Czas ten trwa do Wielkiej Soboty (Karsamstag). W tym okresie nie organizuje się hucznych zabaw a w kościołach wierni kościoła katolickkiego mogą uczestniczyć w wielkopostnych nabożeństwach.
* Palmsonntag – Niedziela Palmowa. Rozpoczyna obchody Wielkiego Tygodnia. Tego dnia w kościołach święcone są własnoręcznie wykonane palmy z zielonych gałązek świerku, bukszpanu, jałowcu, cisu czy gałązek bazi. Przyozdabia się je wstążkami, kokardkami. W niektórych miejscach wierzy się, że trzykrotne obejście domu z poświęconą palmą ochroni mieszkańców przed uderzeniami pioruna, pożarem, chorobami i wszelkim nieszczęściem. Poświęcone gałęzie palmowe wsadzane są do ziemi aby przynieść urodzaj. Szeroko znanym zwyczajem jest również zatykanie części palm za krzyże w domu. Poświęconych palm nie można jednak wyrzucać. Przynoszone są do kościoła w następnym roku przed Środą Popielcową i palone na popiół do posypania głów.
* Gründonnerstag – Wielki Czwartek. Zwany też jest Zielonym Czwartkiem. Obecnie jest to dzień malowania jajek na zielono. Tradycją tego święta jest zjedzenie czegoś zielonego np, szczypiorku, szpianku czy sałaty.
* Karfreitag – Wielki Piątek. Zwany także Cichym Piątkiem. Jest to dzień modlitwy i nabożeństw. Tego dnia organizuje się tzw. agapę czyli symboliczny wspólny posiłek z chleba, wody i wina.Od piątku aż do Niedzieli Wielkanocnej w kościołach katolickich nie używa się dzwonów ani dzwonków dlatego też ten dzień zwany jest Cichym.
* Ostersonntag – Niedziela Wielkanocna. Niedzielę rozpoczyna msza rezurekcyjna, która jest wcześnie rano. Tego dnia bardzo popularny jest zwyczaj stukania się jajkiem. Każdy członek rodziny wybiera sobie swoją pisankę i kolejno stuka się nią z innymi – wygrywa posiadacz jajka z najmocniejszą skorupką. Na stołach, oprócz świec wielkanocnych powinien znaleźć się zajączek z cukru lub czekolady. Zajączek i jajka to główne symbole tego święta. Z zającem wiąże się bardzo ważny dla dzieci zwyczaj. W mieszkaniu pochowane są łakocie, rolą dzieci jest ich odnalezienie. Mówi się że przyniósł je właśnie wielkanocny zając.
* Ostermontag – Poniedziałek Wielkanocny. W odróżnieniu od Polski tego dnia nie ma śmingusa dyngusa. Zwyczaj ten nie jest znany Naszym Sąsiadom. Dzień upływa na spotkaniach z bliskimi. Jest ustawowo wolnym dniem od pracy.
* Fronleichnam – czyli Boże Ciało. To inaczej Uroczystość Ciała i Krwi Pańskiej. Wypada w czwartek po uroczystości Trójcy Świętej, czyli 60 dni po Wielkanocy . W Kościele katolickim jest to uroczystość liturgiczna ku czci Najświętszego Sakramentu. Ma charakter dziękczynny i radosny. Boże Ciało świętowane jest przez liczne procesje i msze święte, podczas których śpiewane są pieśni religijne. W Kolonii np. organizowana jest procesja statków na rzece Ren.
Święta stałe w większości przypadków są takie same, jak święta polskie.
Należą do nich: Boże Narodzenie, Sylwester i Nowy Rok, Święto Trzech Króli, Święto Pracy, Wniebowzięcie NMP, Wszystkich Świętych, oraz Dzień Zaduszny.
Warto zauważyć, iż wszystkie wspominane święta stałe są świętami kościelnymi, związanymi z tradycją chrześcijańską. Dwa zupełnie odrębne święta stałe w Niemczech są wynikiem historycznych wydarzeń. Mowa tu o święcie Jedności Niemiec – 3 października i Dniu Reformacji, wypadającym co roku 31 października.
* Boże Narodzenie w Niemczech trwa trzy dni. Najważniejszym dniem jest 24 grudnia (Heiligabend). Niemcy spędzają ten dzień przy świątecznej kolacji z najbliższą rodziną. Na stole pojawia się zwykle Kartoffelsalat (sałatka ziemniaczana) i Wuerstchen (kiełbaski). Po kolacji odbywa się tzw. Bescherung, czyli wspólne otwieranie prezentów przy świątecznym drzewku. Niektóre rodziny ‚wynajmują’ czasem na wieczór odpowiednik Św. Mikołaja, który przynosi dzieciom prezenty. Natomiast w kościołach odbywają się z tej okazji tradycyjne, świąteczne nabożeństwa.
* Sylwester i Nowy Rok. Podobnie jak u Nas, Sylwester jest dniem zabawy. Fajerwerki pojawiają się w sprzedaży około dwa tygodnie przed Sylwestrem, a ich używanie jest dozwolone 31 grudnia od godziny 18.00. W wielu miastach organizowane są także specjalne pokazy fajerwerków w centralnych punktach miasta.
* Święto Trzech Króli. 6 stycznia w tradycji Kościoła katolickiego określany jest mianem dnia Objawienia Pańskiego. Nawiązuje on do wizyty jaką trzech mędrców ze Wschodu złożyło Jezusowi w Betlejem. Tradycyjnie spożywa się aromatyczne, przygotowywane według specjalnych receptur piwo bockbier.
* Święto Pracy. W Niemczech, podobnie jak w innych krajach, 1 maja obchodzi się Święto Pracy. Tego dnia, z inicjatywy Deutscher Gewerkschaftsbund, czyli Zrzeszenia Niemieckich Związków Zawodowych organizowane są liczne demonstracje i zgromadzenia polityczne, które odbywają się niemal w całym kraju. Czasem wybuchają też drobne zamieszki, dlatego wszędzie jest pełno policji. Warto też wspomnieć o dniu poprzedzającym 1 maja, gdyż jest to tradycyjny Tanz in den Mai, który możemy potocznie nazwać "taneczną majówką". To tradycyjne powitanie wiosennego miesiąca maja. Symbolem tego święta jest tzw. drzewko majowe, które symbolizuje życie i odradzającą się na wiosnę przyrodę. Drzewko wystawiane jest do dziś w wielu częściach Niemiec.
* Święto Wniebowzięcia NMP. Matka Boska Wniebowzięta uznawana za patronkę roślinności wspominana jest podczas festynów letnich i rytualnego zbierania ziół leczniczych.
* Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny. Święto Zmarłych, jak potocznie określany jest dzień 1 listopada, wiąże się z obchodami zbliżonymi do tego, jak dzień ten obchodzony jest w Polsce. Dodatkowo, w południowej części Niemiec wypiekana jest tradycyjna strucla drożdżowa, którą obdarowywani są rodzice chrzestni. Coraz większe znaczenie w kulturze popularnej zaczynają odgrywać również wywodzące się ze Stanów Zjednoczonych obchody Halloween, mające miejsce w noc poprzedzającą Allerheiligen, 31 października.
* 3.10 Dzień Jedności Niemiec. 3 października 1990 nastąpiło oficjalne zjednoczenie Niemiec, czyli przyłączenie Niemieckiej Republiki Demokratycznej do Republiki Federalnej Niemiec. Doprowadził do tego upadek Muru Berlińskiego 9 listopada 1989. Obchodom Dnia Jedności Niemiec towarzyszą różne imprezy i zgromadzenia, na których wygłaszane są mowy upamiętniające te ważne wydarzenia.
* 31.10 Święto Reformacji. Obchodzone w Berlinie, Brandenburgii, Bremie, Hamburgu, Hesji, Meklemburgii-Pomorzu Przednim, Dolnej Saksonii, Saksonii, Saksonii-Anhalcie, Szlezwiku-Holsztynu i Turyngii.
W Niemczech obchodzone są także tak zwane „szczególne dni”, mające miejsce również w polskim kalendarzu. Zalicza się do nich: Walentynki, Dzień Kobiet, Dzień Matki, Dzień Ojca, mało znane jeszcze w Polsce Halloween, mające miejsce 31 października, Dzień Świętego Mikołaja i Dzień św. Marcina, przypadający na 11 listopada.
Ważnym zwyczajem w Niemczech jest wolna niedziela, która obowiązuje w całych Niemczech. Sklepy spożywcze, centra handlowe i inne sklepy są zamknięte. Dzięki temu rodziny mają możliwość spędzenia wspólnie czasu, który nie zawsze znajdują w tygodniu. W ten dzień najczęściej udają się do restauracji na obiad albo odwiedzają rodzinę.